Singapur, araç çağırma ve teslimat işçilerini ayrı bir işçi sınıfı olarak tanıyan çığır açıcı yasa tasarısını kabul etti

Kok Yufeng

Ulaşım Muhabiri

SİNGAPUR – Gelirlerini çevrimiçi eşleştirme platformlarından sağlayan taksi şoförleri, özel kiralık sürücüler ve serbest çalışan teslimat işçileri, Parlamento'nun 10 Eylül'de bu meslekleri, çalışanlar ve serbest meslek sahipleri arasında ayrı bir yasal kategori olarak belirleyen çığır açıcı bir yasa tasarısını geçirmesinin ardından, 1 Ocak 2025'ten itibaren işçi haklarının korunması noktasında daha iyi bir konuma gelecekler.

Platform çalışanları olarak bilinen bu 70 bin 500 kişilik grubun, bugün çalışanların ve işverenlerin ödediği tutara paralel olarak Merkezi Tasarruf Fonu (MTF) tasarruf planına daha yüksek katkı payları olacak.

Platform işletmecilerinin ayrıca çalışanlarla aynı teminat seviyesinde standartlaştırılmış iş kazası tazminat sigortası poliçeleri sağlamaları gerekecek.

Ayrıca, mevcut yasalara binaen sendika üyesi olamayacak olan platform işçileri, sendikalarla benzer yasal yetkilere sahip, platform işçi dernekleri adı verilen temsilcilikler kurabilecekler.

Bu, onların operatörlerle hukuken bağlayıcı toplu sözleşmeler müzakere edip imzalamalarına ve karar dikkate alınırsa ve haklı bulunursa grev hakkı da dahil olmak üzere çeşitli hak arama yollarına erişim sağlamalarına olanak tanıyacaktır.

2021 yılında başlayan üç yıllık bir sürecin doruk noktası olan Platform Çalışanları Yasa Tasarısı, koridorun her iki tarafındaki milletvekillerinden destek aldı.

İki gün boyunca 26 milletvekili yasayı desteklemek için konuşma yaptı ancak uygulama ayrıntıları ve daha güçlü korumanın yol açacağı daha yüksek maliyetler gibi bir dizi konuyu da gündeme getirdi.

İşgücü Kıdemli Devlet Bakanı Koh Poh Koon, Singapur'un platform işçilerine ayrı bir grup olarak yasal koruma sağlayan ilk ülkelerden biri olduğunu söyledi.

Sektörün heterojen ve hızla gelişen yapısı göz önüne alındığında, birçok başka ülkenin de bununla boğuştuğunu belirtti.

Dr. Koh, dolayısıyla, yeni platform çalışanları yasasının uygulanmasının karmaşıklığına işaret ederek, politika çözümlerinin mükemmel olamayabileceğini söyledi.

"Bu konuda uzlaşmalar yapmak ve platform alanındaki tüm sorunların ve boşlukların yalnızca bu mevzuatla tam olarak ele alınamayacağını kabul etmek zorundayız" diye ekledi.

Bu uzlaşmaları örnekleyen Dr. Koh, milletvekillerinin yeni yasadan kaynaklanan daha yüksek maliyetler konusunda endişelerini dile getirdiklerini, ancak aynı zamanda maliyetleri daha da artıracak daha fazla koruma çağrısında bulunduklarını belirtti.

"Bu gözlemi, bugün bu yasa tasarısında vardığımız noktanın, ilgili çeşitli paydaşların çıkarlarının dikkatli bir şekilde dengelenmesi olduğunu belirtmek için gündeme getiriyorum" dedi.

Dr. Koh, yasada işletmecilerin maliyetleri işçilere yansıtmasını önleyen önlemler olduğunu söyledi. Piyasa rekabeti, çalışanların ve tüketicilerin platform değiştirme seçeneğine sahip olması nedeniyle kendi kendini düzenleyen önemli bir güçtür, diye ekledi.

Platform işletmecilerinin iş kazası tazminatı ve MTF için katlandığı ek maliyetlerin, kâr elde etme iddialarına karşı denetlenebileceğini belirtti.

“Platform işletmecilerinin maliyetleri en iyi şekilde nasıl yöneteceklerini düşünmeleri gerekecek. Tüketicilerin de burada bir rolü olacak,” dedi ve platform çalışanlarının korunmasından kaynaklanan daha yüksek maliyetlerin, işverenlerin hâlihazırda katlandığı maliyetlerden farklı olmadığını belirtti.

Dr. Koh, “Bu, platform işletmecilerinin ödemesi gerekenlerin eşitlenmesidir. Ayrıca, Singapur'da faaliyet gösteren şirketlerin iş maliyetleri açısından adil bir şekilde rekabet edebilmeleri için eşit bir rekabet alanı sağlayacaktır,” dedi.

Platform işletmecilerini, bu ek iş maliyetlerini ayrı bir ücret bileşeni aracılığıyla yansıtmamaları ve tahsil etmemeleri konusunda uyardı ve bunu “sahtekarlık” olarak nitelendirdi. “Böyle bir hareket, maliyetleri doğrudan müşterilere yansıtmak anlamına gelir,” diye ekledi. Dr. Koh, Gan Thiam Poh (Ang Mo Kio GRC) gibi milletvekillerinin, hükümetin daha yüksek MTF katkıları için aşamalı geçiş süresini kısaltmayı düşünüp düşünmeyeceğini sorduğunu belirtti.

Dr. Koh, MTF katkılarının çok önemli olduğu duygusunu paylaştığını söylerken, beş yıllık geçiş süresinin, çalışanlar için eve götürülen ücret üzerindeki etki, platformlar üzerindeki maliyet etkisi ve bu maliyetlerin tüketicilere nasıl yansıtılabileceği göz önünde bulundurulduktan sonra alınan dikkatli bir karar olduğunu belirtti.

Beş yıllık sürenin çeşitli paydaşlar üzerindeki etkiyi yumuşatacağını ve pazara uyum sağlaması için zaman tanınacağını ekledi.

Benzer şekilde, daha eski platform çalışanlarının yeni MTF planına katılmalarına izin verilmesinin, bir vazgeçme sistemine kıyasla platform işçileri ve çalışanları üzerindeki idari yükü azalttığını söyledi.

Ayrıca Dr. Koh, "Sistem değişiklikleri yapmak veya (yönetimsel) maliyetleri (karşılamak) zorunda olan tek bir operatör yoktur. Bu kişinin kaydolduğu tüm uygulamalar, çok seyrek kullandığı bir uygulama olsa bile, aynı MTF katılım veya katılım dışı durumunu da yansıtmak zorundadır” dedi.

Milletvekillerinin ayrımcı uygulamaları tespit etmek için platform algoritmalarını kontrol altında tutma veya denetleme önerileri üzerine Dr. Koh, bu algoritmaların dinamik yapısının, herhangi bir denetimde tepkisel olacağı ve sınırlı bir fayda sağlayacağı anlamına geldiğini söyledi.

Platformların algoritmalarının nasıl çalıştığı gibi özel bilgileri ifşa etmeye zorlanmasının onları Singapur'dan uzaklaştırabileceğini ve platform çalışanlarının iş kaybına yol açabileceğini söyledi. Bu tür algoritmaların kullanımının düzenlenmesinin ayrıca önemli uyumluluk maliyetleri getireceğini ve potansiyel katılımcıları caydıracağını söyledi.

Bunun yerine, yeni sendika benzeri platform çalışma derneklerinin ayrımcılık gibi konuları ilgili işletmecilerle birlikte ele alma yetkisine sahip olacağını söyledi.

Platform işletmecilerinin de çalışanlara adil davranmasının çıkarına olduğunu, çünkü tüm genç platform çalışanlarının zamanla daha yüksek MTF katkıları yapmaları gerekeceğini ve kendilerine haksız davranıldığını hissedenlerin platform değiştirebileceğini sözlerine ekledi.

İş kazası tazminatı konusunda Dr. Koh, anlaşmazlıkları en aza indirmek için merkezi bir sigorta sistemi kurma önerisini reddetti ve açık ve rekabetçi bir sigorta piyasasının sürdürülebilir sigorta primlerini kolaylaştıracağını söyledi. Bu primlerin ilgili sektörlerdeki riskleri hesaba katacağını, bordro büyüklüğü ve çalışan sayısı gibi göstergelere dayanacağını söyledi.

Sigortacıların mevcut tahmini, platform iş kazası sigortası primlerinin aynı sektördeki çalışanlara göre çok daha yüksek olmayacağı yönünde, diye ekledi.

"Bugün, sigorta istatistikleri ile ilgili veri yok, bu yüzden herkes biraz daha muhafazakar fiyatlandırma yapıyor... Bence piyasaya dengeye gelmesi için biraz zaman vermeliyiz," dedi.

Dr. Koh, Çalışma saatlerini ve teşvik yapılarını düzenleme veya asgari kazançları dayatma önerileri konusunda; düzenlemelerle ilgili çok sert olmanın platform ekonomisinin yenilikçiliğini ve sürdürülebilirliğini engelleyebileceğini söyledi.

"Düzenleme gibi kaba bir araç yerine, sonuçlara odaklanmak ve paydaşların çıkarları için pazarlık yapmalarını sağlamak daha iyidir," diye ekledi.

Başbakan Lawrence Wong, bir Facebook gönderisinde, çığır açan yasa tasarısının Singapur'un güçlü üçlü ortaklığının sonucu olduğunu söyledi.

Wong, "Hep birlikte, hem çalışanlara hem de işletmelere fayda sağlayan, hem adil muameleyi garanti eden hem de geçici işlerin sunduğu esnekliği koruyan bir çözüm ürettik. Bu, sosyal sözleşmemizi yenileme ve güçlendirme yönünde devam eden çabalarımız için ileriye doğru atılmış anlamlı bir adımdır" dedi.

Dr. Koh, platform çalışanları yasasının 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girmesiyle mevcut tüm platform çalışma anlaşmalarının yerini alacağını söyledi. Ayrıca Meclise, yeni yasanın kapsamının gelecekte, araç çağırma ve teslimatın ötesinde diğer platform hizmetlerini de kapsayacak şekilde gözden geçirileceğine dair güvence verdi.

Louis Ng (Nee Soon GRC) gibi milletvekilleri, ev temizliği ve bakım gibi hizmetler sağlamak için çevrimiçi eşleştirme platformlarını kullanan serbest çalışanların sayısının arttığına işaret etti.

Aday gösterilen milletvekili Ong Hua Han, bakım platformlarının yönetim kontrolüne tabi olan serbest çalışanlara örnek olarak geçici hemşireleri gösterdi.

Dr. Koh, hükümetin benzer aşamalı bir yaklaşım benimsemeyi ve yasaya yeni sektörler eklendiği durumda geçiş desteği sağlamayı düşüneceğini söyledi.

Dr. Koh, sanat camiasındaki serbest çalışanların kırılganlığını dile getiren Sanat Adayı Milletvekili Usha Chandradas'a yanıt olarak; Hükümetin bu grubun nasıl daha iyi desteklenebileceğini de değerlendireceğini söyledi.

Milletvekilleri ayrıca platform çalışmalarının uzun vadeli uygulanabilirliği konusundaki diğer endişelerini dile getirdiler.

Xie Yao Quan (Jurong GRC), platform çalışmalarının kariyer ilerlemesi ve maaş artışı için çok az umut sağladığını söyledi. Platform çalışanları için beceri, iş ve maaş basamaklarını zorlamak amacıyla yeni yasada öngörülen toplu pazarlık yapısının kullanılmasını önerdi.

Şunu ekledi: "Zorlu olacak ve dünyada emsali yok. Ancak dünyada bunu deneyebilecek ve başarabilecek bir yer varsa o da Singapur'dur."

Not: GRC: Group Representation Constituency (Grup Seçim Temsil Bölgesi)